By Patrycja Kidawa 
Składka zdrowotna osób prowadzących działalność w 2025 r. naliczana jest według stawki procentowej określonej przez ustawę, która standardowo wynosi 9% (art. 79 oraz art. 81 ustawy z 2004 r.). Podstawę wymiaru składki stanowi najczęściej dochód bądź przychód – w zależności od wybranej formy opodatkowania – jednak przepisy przewidują również minimalną kwotę, od której należy obliczyć składkę, co eliminuje ryzyko zbyt niskiego zadeklarowania podstawy.
Przykładowo, w przypadku skali podatkowej (według ustawy o PIT), składka zdrowotna osób prowadzących działalność w 2025 r. może bazować na rzeczywistym dochodzie wykazanym w księdze przychodów i rozchodów. Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się podatkiem liniowym, to także stosuje odrębny wzór wynikający z art. 81 ust. 2g ustawy z 2004 r., w którym dochód rozumiany jest nieco inaczej niż w przypadku skali. Natomiast przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych ustawodawca przewiduje przeliczenie wysokości składki zdrowotnej w oparciu o przychód, z uwzględnieniem określonych przedziałów kwotowych. W efekcie składka zdrowotna osób prowadzących działalność w 2025 r. różni się w zależności od tego, czy przedsiębiorca wybrał rozliczanie według skali, stawkę liniową czy ryczałt.
Minimalną podstawę wymiaru składki zdrowotnej
Co istotne, art. 81 ust. 2 ustawy z 2004 r. przewiduje minimalną podstawę wymiaru składki w wysokości nie niższej niż 75% przeciętnego wynagrodzenia za pracę w sektorze przedsiębiorstw za poprzedni rok lub kwotę określoną odrębnie w przepisach. Z tego względu nawet przedsiębiorcy o bardzo niskich dochodach muszą liczyć się z koniecznością uiszczania składki zdrowotnej osób prowadzących działalność w 2025 r. w stałej, minimalnej wysokości. Takie rozwiązanie wynika z idei solidaryzmu społecznego, który leży u podstaw powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Składka zdrowotna osób prowadzących działalność
Należy pamiętać, że składka zdrowotna osób prowadzących działalność w 2025 r. nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w rozliczeniu podatkowym na dotychczasowych zasadach. Po zmianach w przepisach wprowadzonych w ostatnich latach, możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku została istotnie ograniczona. Zgodnie z art. 27b ustawy o PIT, jedynie niewielka część składki (albo w niektórych przypadkach brak takiej możliwości) podlega odliczeniu w zależności od formy opodatkowania. W rezultacie przedsiębiorcy powinni uwzględniać pełną kwotę składki zdrowotnej w swoich planach finansowych.
Przy ustalaniu poprawnej stawki i podstawy warto skonsultować się z biurem rachunkowym, które na co dzień obsługuje rozliczenia składek ZUS. Biuro może pomóc w weryfikacji, czy składka zdrowotna osób prowadzących działalność w 2025 r. została obliczona prawidłowo oraz czy zastosowano właściwe przepisy. Błędy w tym zakresie mogą prowadzić do zaległości i odsetek, a w konsekwencji do postępowania kontrolnego ze strony ZUS.